Już 1 lipca 2018 roku w życie weszło tzw. split payment, czyli metoda podzielonej płatności VAT. Ministerstwo Finansów wiąże z nią spore nadzieje. Nowe prawo ma bowiem "załatać" lukę w VAT i być remedium na oszustwa podatkowe w Polsce.

Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, podzielona płatność ma być dla przedsiębiorców narzędziem do ochrony przed nierzetelnymi kontrahentami. Dodatkowo zastosowanie mechanizmu ma być jedną z przesłanek dla wykazania, że nabywca dochował należytej staranności weryfikacji kontrahenta, zawierając z nim transakcję - mówi Agnieszka Michalak, ekspert Grant Thornton.

Dzięki nowemu prawu w ciągu dekady budżet państwa ma się wzbogacić o 82 mld zł z tytułu wpływów z VAT. Na razie metoda split payment będzie dobrowolna (to nabywca zdecyduje, czy skorzystać z tej formy rozliczenia), ale resort finansów mówi wprost, że celem jest, aby do 2019 roku podzielona płatność stała się mechanizmem obligatoryjnym. Do tego trzeba jednak zgody ze strony Komisji Europejskiej.

Split payment. Na czym polega?

Split payment polega na tym, że płatność za towary lub usługi jest dzielona na dwie kwoty: kwotę netto (np. 1000 zł) oraz kwotę pokrywającą podatek VAT (23 proc., a więc 230 zł). Podziału płatności automatycznie dokona bank.

Pieniądze na pokrycie kwoty netto trafią na konto firmowe dostawcy, natomiast środki na pokrycie podatku popłyną na jego specjalny rachunek VAT, który znajdzie się pod nadzorem fiskusa. Taki specjalny rachunek VAT od 1 lipca 2018 r. będzie miał każdy podatnik VAT, prowadzący działalność gospodarczą i posiadający konto firmowe. Zostanie on mu założony automatycznie, bez konieczności składania wniosków.

Warto pamiętać, że rozdzielenie płatności ma nastąpić poprzez użycie specjalnego komunikatu przelewu, udostępnionego przez bank. W tym komunikacie przedsiębiorca (nabywca towaru lub usługi) musi wskazać:

• kwotę podatku VAT (lub część),
• kwotę sprzedaży brutto (lub część),
• numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność,
• NIP dostawcy.

Nabywca nie musi znać numeru specjalnego rachunku VAT dostawcy - na przelewie, tak jak dotychczas, będzie wpisywał numer jego zwykłego konta firmowego.

Kogo dotyczy split payment?

Split payment dotyczy wszystkich przedsiębiorców w Polsce, niezależnie od tego, czy mówimy o mikroprzedsiębiorcy, czy dużej korporacji. Tymczasem z podzielonej płatności nie będą mogli skorzystać:

• konsumenci (nieprowadzący działalności gospodarczej),
• przedsiębiorcy, którzy otrzymali fakturę bez kwoty podatku VAT (np. od podatników zwolnionych z VAT),
• przedsiębiorcy funkcjonujących w branżach objętych mechanizmem odwróconej płatności VAT (np. branża budowlana lub tzw. branże wrażliwe np. paliwa, papierosy, alkohol, elektronika, stal, metale kolorowe).

Jak możemy korzystać ze specjalnego rachunku VAT?

Resort finansów zapewnia, że zarówno sam rachunek VAT, jak i środki na nim zgromadzone cały czas należą do przedsiębiorcy, a organy podatkowe jedynie mają sprawować nadzór nad ich uwolnieniem. Ale w praktyce pieniędzmi nie będzie można swobodnie dysponować. Co do zasady rachunek VAT może zostać wykorzystany wyłącznie do rozliczania się z urzędem skarbowym.

Istnieją dwie możliwości skorzystania z rachunku przy płaceniu:

• za usługi lub towary, gdzie kwotę podatku VAT można opłacić ze środków na własnym rachunku VAT, przelewając je na rachunek VAT kontrahenta,
• swoich zobowiązań podatkowych z tytułu VAT do urzędu skarbowego, niezależnie od tego, czy podatnik korzysta z MPP, czy nie.

Ponadto na rachunek VAT będzie można otrzymywać zwroty różnicy podatku (tj. nadwyżki podatku) w przyspieszonym terminie (maksymalnie 25 dni).

Dlaczego warto korzystać ze split payment?

Resort finansów przekonuje, że korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności może być opłacalne dla przedsiębiorców.

Ponadto korzystając z tego mechanizmu przy płatnościach za tzw. towary wrażliwe (m.in. wyroby stalowe, paliwa, olej rzepakowy, dyski twarde), firma nie będzie odpowiadać solidarnie z dostawcą za jego zaległości podatkowe.